Jak zapewnić kontynuację działalności firmy po śmierci przedsiębiorcy? Rozwiązaniem będzie powołanie zarządcy sukcesyjnego, które musi odbyć się z udziałem notariusza.
Śmierć przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) powoduje szereg komplikacji dla jego spadkobierców, w szczególności zagrożenie kontynuacji działalności firmy. Instrumentem, który pozwala uniknąć tych kłopotów, jest zarząd sukcesyjny. Spadkobiercy mogą powołać przed notariuszem tzw. zarządcę sukcesyjnego, który może kontynuować działalność gospodarczą przedsiębiorcy. Może on działać przez okres 2 lat, a z ważnych przyczyn sąd może przedłużyć ten okres na czas nie dłuższy niż pięć lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.
Składniki niematerialne i materialne przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci, stanowią tak zwane „przedsiębiorstwo w spadku”.
Zarządca sukcesyjny:
- jest zobowiązany do prowadzenia przedsiębiorstwa zmarłego przedsiębiorcy oraz umocowany do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku,
- posługuje się dotychczasową firmą przedsiębiorcy z dodaniem oznaczenia „w spadku”,
- dokonuje czynności zwykłego zarządu w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, natomiast czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu może dokonywać za zgodą wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, a w przypadku braku takiej zgody – za zezwoleniem sądu.
Powołanie i odwołanie zarządcy sukcesyjnego
Za życia przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego może powołać sam przedsiębiorca. Wystarczy, że w zwykłej formie pisemnej złoży on oświadczenie o powołaniu oznaczonej osoby na zarządcę sukcesyjnego, a osoba ta, także w zwykłej formie pisemnej, wyrazi zgodę na pełnienie tej funkcji. Powołanie zarządcy sukcesyjnego przedsiębiorca zgłasza do CEIDG.
Jeżeli przedsiębiorca nie złożył wniosku o wpis do CEIDG zarządcy sukcesyjnego, po śmierci przedsiębiorcy zarząd sukcesyjny może zostać ustanowiony wyłącznie w wyniku powołania zarządcy sukcesyjnego przez uprawnione osoby przy udziale notariusza.
Po śmierci przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego powołać mogą:
- małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub
- spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo
- spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo
- zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorswie w spadku.
Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydaniu europejskiego poświadczenia spadkowego zarządcę sukcesyjnego może powołać wyłącznie właściciel przedsiębiorstwa w spadku.
Zarządca sukcesyjny może być w każdym czasie odwołany. Za życia przedsiębiorcy może go odwołać sam przedsiębiorca, po jego śmierci zarządcę mogą odwołać osoby uprawnione do jego powołania, przy czym wymagana jest zgoda osób, którym przysługuje udział większy niż 1/2.
Zarządca sukcesyjny może w każdym czasie zrezygnować z pełnienia tej funkcji. W przypadku rezygnacji składanej po śmierci przedsiębiorcy zarządca sukcesyjny zobowiązany jest działać jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że wcześniej został powołany kolejny zarządca sukcesyjny.
Notariusz zgłasza do CEIDG powołanie i odwołanie zarządcy sukcesyjnego, jak również jego rezygnację.
Po śmierci przedsiębiorcy, nawet w przypadku gdy nie ustanowił on zarządcy sukcesyjnego, jego rodzina czy spadkobiercy mogą zdecydować o kontynuacji działalności gospodarczej, udając się do notariusza.
Zapytaj swojego notariusza o tytuł egzekucyjny w postaci aktu notarialnego.
Partner strategiczny: PZU