W stosunkach rodzinnych najpopularniejszą formą przekazania majątku jest umowa darowizny. Rodzice lub dziadkowie przekazują dzieciom lub wnukom majątek w postaci m.in. nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, ruchomości: np. samochodu, jak również pieniądze.
Istota umowy
Istota umowy darowizny polega na tym, że darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Od darczyńcy zależy, komu będzie chciał przekazać majątek lub poszczególne jego składniki. Zawarcie umowy następuje w momencie złożenia oświadczenia woli. Oprócz oświadczenia darczyńcy musi być też złożone oświadczenie woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny – nie można bowiem obdarować kogoś wbrew jego woli. Darczyńcą i obdarowanym może być zarówno osoba fizyczna, osoba prawna (np. fundacja, spółka z o.o., spółka akcyjna), jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (np. spółka jawna).
Darczyńca musi być pełnoletni i nieubezwłasnowolniony, tzn. musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Kiedy obdarowanym jest osoba małoletnia, która niema pełnej zdolności do czynności prawnych, wówczas oświadczenie o przyjęciu darowizny składają jego rodzice. Jednak gdyby darowizna była obciążona jakimikolwiek prawami lub długami, to sąd rejonowy musi wydać rodzicom zgodę na przyjęcie przez małoletniego obciążonej darowizny.
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Ale jeśli forma aktu notarialnego nie została zachowana, to umowa darowizny i tak będzie ważna –pod warunkiem, że przyrzeczone świadczenie zostało już spełnione. Nie dotyczy to rozporządzeń nieruchomością – te zawsze wymagają formy aktu notarialnego.
Przedmiot darowizny
Przedmiot darowizny – niezależnie od tego, czy został podarowany obdarowanemu, np. dziecku przed zawarciem małżeństwa czy w trakcie małżeństwa– będzie stanowił majątek osobisty obdarowanego, niezależnie od ustroju majątkowego obowiązującego w jego małżeństwie. Ta sama zasada obowiązuje, gdy obdarowany sprzeda rzecz otrzymaną w darowiźnie i za środki otrzymane ze sprzedaży nabędzie inny składnik majątkowy – on też będzie stanowił majątek osobisty obdarowanego.
Darczyńca może nałożyć na obdarowanego w umowie darowizny obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania(polecenie). Nałożenie obowiązku polecenia może mieć na względzie interes darczyńcy (np. pomoc przy remoncie)lub interes osoby trzeciej (np. udzielenie pomocy i wsparcia). Przedmiotem polecenia może być też czynność czysto faktyczna (np. opiekowanie się grobem).
Ważne: darowizny dokonane na rzecz małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy są zwolnione w całości z podatku od spadków i darowizn.
Partner strategiczny: PZU
